Kościół Filialny

Rozległość parafii, przeszkody naturalne w postaci rzek, gór, lasów i zły stan dróg utrudniały mieszkańcom dostęp do kościoła parafialnego. To mobilizowało wiernych do wzniesienia w miejscu dogodnym dla nich kaplic, ułatwiających im zaspokojenie potrzeb religijnych. W kaplicach tych regularnie raz do roku lub raz w miesiącu, względnie dwa razy w miesiącu odprawiane były nabożeństwa.

Obok kościoła parafialnego ważnym miejscem kultu na terenie parafii była kaplica dojazdowa w Olchowie. Miejscowość ta oddalona była od kościoła parafialnego o 1,5 km. Do roku 1926 na terenie ekspozytury oprócz kościółka w Tarnawie Górnej nie było przez dłuższy czas innej kaplicy. Zapewne spowodowane to było brakiem funduszy na ten cel, gdyż ludność tutejsza była biedna. W 1926 r. właściciele majątku – Wiktor i Józefa Schrammowie rozpoczęli budowę na własnej parceli murowanej kaplicy.

W schematyzmie z 1927 roku znajdujemy notatkę, że w Olchowie znajduje się kaplica półpubliczna. Fundatorami byli właściciele dworu w Olchowie. Działka, na której postawiono kaplicę, mieściła się na terenie podworskiego parku tuż przy drodze prowadzącej do wioski. Wiktor Schramm nie tylko własnym kosztem wybudował kaplicę, ale zadbał też o wystrój wnętrza. Był to niewielki murowany budynek o wymiarach: długości 9 m, szer. 4 m, wysokości 4,5 m. Kryty dwuspadowym dachem z blachy zwieńczonym niewielkim metalowym krzyżem. W ścianie frontowej znajdowały się drzwi zakończone półokrągłym gzymsem Naprzeciw wejścia do kaplicy w półkolistej absydzie umieszczony był ołtarz.

Z braku danych źródłowych trudno dzisiaj powiedzieć kiedy i kto poświęcił kaplicę. Wiemy jedynie z listu ks. Józefa Drybały z 27 sierpnia 1929 roku, w którym prosił o możliwość poświęcenia kaplicy półpublicznej w Olchowie, co może oznaczać, że prawdopodobnie była wtedy ukończona. 21 października 1929 roku właściciele przekazali kaplicę na własność parafii w Tarnawie Górnej. W roku 1930 kaplica została poświęcona pod wezwaniem Ducha Świętego i była używana jako obiekt „półpubliczny”.

W ołtarzu głównym kaplicy znajdował się obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem namalowany w 1926 roku przez Helenę Schramm.

Od chwili poświęcenia w 1930 roku, w kaplicy odprawiana była Eucharystia raz w miesiącu, Msze św. pogrzebowe i nabożeństwa w zależności od okresu liturgicznego. Dzięki temu ksiądz proboszcz i parafianie w Olchowie stali się niezależni od cerkwi grecko - katolickiej. Gdyż do tej

pory, nabożeństwa odprawiane były w tutejszej cerkwi. Często wywoływało to różnego rodzaju nieporozumienia z księdzem grecko - katolickim.

 

W 1972 r. ks. Władysław Rogała z pomocą wiernych odmalował wnętrze kaplicy ufundowanej przez Schrammów. Mieszkańcy wsi postarali się o materia³y na metalowe ogrodzenie, które wykonali Józef Malec i Leopold Rudy z Tarnawy Górnej.

Pod koniec lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku podjęto decyzje o rozbudowie kaplicy, ponieważ w tym czasie mieszkało na Olchowie 300 osób i dotychczasowy obiekt był za mały. Zgodę na rozbudowę dworskiej kaplicy Kuria Biskupia w Przemyślu wydała dnia 11 maja 1981 w tym też roku pozwolenia otrzymano od władz wojewódzkich z Krosna 16 listopada, z Gminy Zagórz 23 kwietnia oraz przeprowadzono badania geodezyjne w dniu 29 maja. W Jubileuszowym Roku Odkupienia 1983 przystąpiono do rozbudowy Olchowskiej kaplicy. Przebudowany

kościół – miał  być wotum wdzięczności za Wielki Jubileusz 1950 lat Odkupienia Ludzkości. Plan rozbudowy kaplicy opracowała pani mgr inż. Janina Czaja z Zarszyna. W pierwotnej wersji rozbudowy zaplanowany był kościół jednonawowy, nawa św. Józefa miała być zakrystią, lecz zmieniono plany, a zakrystię wybudowano nową. Z tego powodu zabrakło w niektórych elementach kościoła symetrii. Dawna kaplica pozostała w bryle kościoła jako prezbiterium. Rozebrano wschodnia ścianę kaplicy, pozostała część stanowi prezbiterium i znajdującą się obok kaplicę św. Maksymiliana. Rozbudowany kościół wraz z chórem i balkonami posiada około 200m2 powierzchni. Dwuspadowy dach i wieżyczkę w środkowej części wykonali górale z Zakopanego, blachą pokryli blacharze z Czaszyna. Kościół z zewnątrz pomalowany jest białą farbą wodoodporną. Posiadał 15 okien żelaznych oraz dwa wejścia. Przy wejściu do zakrystii na ścianie umieszczono dwie tablice pamiątkowe poświęcone Helenie i Józefie Schramm.

Przy głównym wejściu na ścianie frontowej jest duży mozaikowy krzyż ze szkła kolorowego, u dołu są umieszczone dwie daty 33 – 1983, po ich odjęciu otrzymamy 1950 lat od męki, ukrzyżowania i zmartwychwstania Pana Jezusa. Mozaikł wykonał Janusz Zważany z Olchowy.

Wnętrze kościoła jest w całości wyłożone boazerią modrzewiową z wykończeniami dębowymi, aby uniknąć kosztów malowania Kościół nie posiada malowanego sklepienia. Sklepienie stanowi sama boazeria falista z dużym krzyżem u szczytu, wewnątrz oświetlonym. Ocieplenie kościoła stanowi płyta pilśniowa przybita do krokwi.

Ściany kościoła, przedsionka i zakrystii są wyłożone boazerią gładką. Tylko sufit w nawie bocznej p.w. św. Józefa posiada kasetony wewnątrz oświetlone. Balustrady na chórze i balkonie wykonane są z drewna. Plan boazerii i balustrady opracowali miejscowi stolarze z ks. Proboszczem. Największy wkład w tych pracach mieli: Kazimierz Sadlik, Jan Baraniewicz, Jerzy Stach, Edward Chmura i wielu innych.

Posadzka w kościele i na chórze jest z terakoty z Opoczna, położona przez Jana Paszko i Augustyna Baraniewicza z Tarnawy Dolnej. Ławki dla ludzi z oparciem zrobione zostały w Drohobyczce koło Dubiecka, a proste ławki, konfesjonał i inne sprzęty kościelne wykonał Władysław Woźny z Tarnawy Górnej.

Ołtarz główny został przeniesiony z dawnej kaplicy dworskiej i znajduje się w nim obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem namalowany w 1926 roku przez Helenę Schramm w Wilnie. Po obu stronach obrazu umieszczone są symbole czterech ewangelistów. Poniżej znajduje się namalowany na szkle obrazek przedstawiający Modlitwę Jezusa w Ogrójcu i Obrazek Baranka Eucharystycznego autorstwa Heleny Schramm.

Na ścianie prezbiterium umieszczono wielki Krzyż, który podobnie jak i ołtarz soborowy ufundowali Maria i Andrzej Poliwka z Jasła.

Po prawej stronie prezbiterium usytuowana jest kaplica z absydą poświęcona św. Maksymilianowi Marii Kolbe. W Absydzie umieszczono obraz św. Maksymiliana, pod którym widnieją symbole jego męczeńskiej śmierci: numer obozowy i ogrodzenie z drutu kolczastego przypominające to z Oświęcimia. Po lewej stronie Kaplicy znajduje się obraz św. Teresy od Dzieciątka Jezus, a po prawnej obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Po prawej stronie jest zakrystia z Krzyżem ludowym z XIX wieku i obrazem Zesłania Ducha Świętego, w tle którego widać kaplice i dwór Schrammów.

Na wschodniej ścianie zakrystii umieszczono ołtarz poświęcony św. Józefowi. Umieszczony w nim obraz pierwotnie znajdował się w ołtarzu bocznym Kościoła Parafialnego, po wymianie ołtarzy został przekazany do tutejszej świątyni.

Na ołtarzu św. Józefa znajdują się figurki: Serca Jezusa, którą ufundowała Ludwika Rudy, figurki Dzieciątka Bożego i św. Antoniego fundowane przez Marię Sadlik, a wyrzeźbił je Adam Szyszłak z Jasionki koło Dukli.

Na uwagę zasługuje również pająk oświetleniowy z poroży jeleni wykonany przez Józefa Malca z Tarnawy Górnej.

W przedsionku kościoła znajdują się obrazy Dobrego Pasterza i św. Huberta namalowane przez Z. Syrylak z Posady Sanockiej.

Obok Kościoła wybudowano dzwonnicę, na której zawieszono dzwon o wadze 500 kilogramów zakupiony u Felczyjskich w Przemyślu. Nosi on imię Stefan.

Nowy Kościół Filialny w Olchowie – p.w. Świętego Ducha – poświęcił 17 sierpnia 1985 r. ks. biskup Stefan Moskwa. W tym dniu poświecono również ołtarz soborowy, stacje drogi krzyżowej, dzwon „Stefan” oraz kamień węgielny, który z aktami budowy zamurowano w ścianie przy drzwiach wejściowych do zakrystii

Materiał zaczerpnięto z książki „Stulecie Parafii…”