Małżeństwo
„
Jezus rzekł: Dlatego opuści człowiek ojca i matkę i złączy się ze swoją żoną, i będą oboje jednym ciałem. A tak już nie są dwoje, lecz jedno ciało. Co więc Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela” (Mt 19, 5-6)
„Przymierze małżeńskie, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę, całego życia, skierowaną ze swej natury na dobro małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa, zostało między ochrzczonymi podniesione przez Chrystusa Pana do godności sakramentu” (KPK 1055,1).
Małżeństwo będące głęboką wspólnotą życia i miłości nie jest instytucją czysto ludzką. Sam bowiem Bóg jest jego twórcą, gdyż stworzył człowieka z miłości i powołał go także do miłości trwałej i nieodwołalnej. Od samego początku Pan Bóg ustanowił małżeństwo jako trwały i nierozerwalny związek mężczyzny i kobiety. Według słów Chrystusa Pana, sam Bóg ich łączy:
„Co więc Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela” (Mt 19, 6).
Małżeństwo jako związek mężczyzny i kobiety został podniesiony przez Chrystusa do godności sakramentu. Przez ten sakrament chrześcijańscy małżonkowie stają się znakiem tajemnicy jedności i płodnej miłości, łączącej Chrystusa z Kościołem i w tej tajemnicy uczestniczą (por. Ef 5,32).
Małżeństwo jako sakrament powstaje poprzez zawarcie umowy małżeńskiej, czyli przez nieodwołalną zgodę obojga małżonków, w której oddają się oni sobie i przyjmują wzajemnie. Całkowitej wierności małżonków, a także nierozerwalności węzła małżeńskiego, wymaga zarówno szczególna wspólnota mężczyzny i kobiety, jak również dobro dzieci.
Autentyczna, prawdziwa miłość małżeńska z natury swojej nastawiona jest na zrodzenie i wychowanie potomstwa. Wypowiada się w dziecku. Dzieci są owocem miłości rodziców i „są najcenniejszym dare
m małżeństwa”, a „rodzicom przynoszą najwięcej dobra” (KDK 50). Innym celem małżeństwa jest doprowadzenie do pełnego rozwoju i dojrzałości miłości między małżonkami, a także wzajemna pomoc w dążeniu do świętości i dojrzałości chrześcijańskiej.
KODEKS PRAWA KANONICZNEGO O MAŁŻEŃSTWIE
/wybrane fragmenty/
Kan. 1055 - § 1. Małżeńskie przymierze, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę całego życia, skierowaną ze swej natury do dobra małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa, zostało między ochrzczonymi podniesione przez Chrystusa Pana do godności sakramentu.
Kan. 1056 - Istotnymi przymiotami małżeństwa są jedność i nierozerwalność, które w małżeństwie chrześcijańskim nabierają szczególnej mocy z racji sakramentu.
Pasterska troska i czynności poprzedzające zawarcie małżeństwa
Kan. 1065 - § 1. Katolicy, którzy nie przyjęli jeszcze sakramentu bierzmowania, powinni go przyjąć przed zawarciem małżeństwa, gdy jest to możliwe bez poważnej niedogodności.
§ 2. Aby przyjąć owocnie sakrament małżeństwa, usilnie zaleca się, ażeby nupturienci przystąpili do sakramentu pokuty i Najświętszej Eucharystii.
Kan. 1069 - Wszyscy wierni mają obowiązek znane im przeszkody małżeńskie wyjawić przed zawarciem małżeństwa proboszczowi lub ordynariuszowi miejsca.
Przeszkody zrywające w ogólności
Kan. 1078 - § 1. Ordynariusz miejsca może swoich podwładnych gdziekolwiek przebywających oraz wszystkich aktualnie przebywających na własnym jego terytorium, dyspensować od wszystkich przeszkód z prawa kościelnego, z wyłączeniem tych, od których dyspensa jest zarezerwowana Stolicy Apostolskiej.
§ 2. Stolicy Apostolskiej jest zarezerwowana dyspensa:
1° od przeszkody wynikającej ze święceń lub z wieczystego ślubu publicznego czystości, złożonego w instytucie zakonnym na prawie papieskim;
2° od przeszkody występku, o której w kan. 1090.
§ 3. Nie udziela się nigdy dyspensy od przeszkody pokrewieństwa w linii prostej oraz w drugim stopniu linii bocznej.
Poszczególne przeszkody zrywające
Kan. 1084 - § 1. Niezdolność dokonania stosunku małżeńskiego uprzednia i trwała, czy to ze strony mężczyzny czy kobiety, czy to absolutna czy względna, czyni małżeństwo nieważnym z samej jego natury.
Kan. 1085 - § 1. Nieważnie usiłuje zawrzeć małżeństwo, kto jest związany węzłem poprzedniego małżeństwa, nawet niedopełnionego.
Kan. 1086 -§ 1. Nieważne jest małżeństwo między dwiema osobami, z których jedna została ochrzczona w Kościele katolickim lub była do niego przyjęta i nie odłączyła się od niego formalnym aktem, a druga jest nieochrzczona.
Kan. 1090 - 1. Kto ze względu na zawarcie małżeństwa z określoną osobą, zadaje śmierć jej współmałżonkowi lub własnemu, nieważnie usiłuje zawrzeć to małżeństwo.
§ 2. Nieważnie również usiłują zawrzeć małżeństwo ci, którzy poprzez fizyczny lub moralny współudział spowodowali śmierć współmałżonka.
Kan. 1091 -§ 1. W linii prostej pokrewieństwa nieważne jest małżeństwo między wszystkimi wstępnymi i zstępnymi, zarówno prawego pochodzenia, jak i naturalnymi.
§ 2. W linii bocznej nieważne jest aż do czwartego stopnia włącznie.
§ 3. Przeszkoda pokrewieństwa nie zwielokrotnia się.
§ 4. Nigdy nie zezwala się na małżeństwo, jeśli istnieje wątpliwość, czy strony są spokrewnione w jakimś stopniu linii prostej lub w drugim stopniu linii bocznej.
Kan. 1092 - Powinowactwo w linii prostej powoduje nieważność małżeństwa we wszystkich stopniach.
Kan. 1093 - Przeszkoda przyzwoitości publicznej powstaje z nieważnego małżeństwa po rozpoczęciu życia wspólnego albo z notorycznego lub publicznego konkubinatu. Powoduje zaś nieważność małżeństwa w pierwszym stopniu linii prostej między mężczyzną i krewnymi kobiety i odwrotnie.
Kan. 1094 - Nie mogą ważnie zawrzeć małżeństwa ze sobą ci, którzy są związani pokrewieństwem prawnym powstałym z adopcji, w linii prostej lub w drugim stopniu linii bocznej.
Zgoda małżeńska
Kan. 1096 - § 1. Do zaistnienia zgody małżeńskiej konieczne jest, aby strony wiedziały przynajmniej, że małżeństwo jest trwałym związkiem między mężczyzną i kobietą, skierowanym do zrodzenia potomstwa przez jakieś seksualne współdziałanie.
Małżeństwa mieszane
Kan. 1124 - Małżeństwo między dwiema osobami ochrzczonymi, z których jedna została ochrzczona w Kościele katolickim lub po chrzcie została do niego przyjęta i formalnym aktem od niego się nie odłączyła, druga zaś należy do Kościoła lub wspólnoty kościelnej nie mającej pełnej łączności z Kościołem katolickim, jest zabronione bez wyraźnego zezwolenia kompetentnej władzy.
Kan. 1125 - Tego rodzaju zezwolenia może udzielić ordynariusz miejsca, jeśli istnieje słuszna i rozumna przyczyna, nie może go jednak udzielić bez spełnienia następujących warunków:
1° strona katolicka winna oświadczyć, że jest gotowa odsunąć od siebie niebezpieczeństwo utraty wiary, jak również złożyć szczere przyrzeczenie, że uczyni wszystko, co w jej mocy, aby wszystkie dzieci zostały ochrzczone i wychowane w Kościele katolickim;
2° druga strona winna być powiadomiona w odpowiednim czasie o składanych przyrzeczeniach strony katolickiej, tak aby rzeczywiście była świadoma treści przyrzeczenia i obowiązku strony katolickiej;
3° obydwie strony powinny być pouczone o celach oraz istotnych przymiotach małżeństwa, których nie może wykluczać żadna ze stron.
Skutki małżeństwa
Kan. 1134 - Z ważnego małżeństwa powstaje między małżonkami węzeł, z natury swej wieczysty i wyłączny. W małżeństwie chrześcijańskim małżonkowie zostają ponadto przez specjalny sakrament wzmocnieni i jakby konsekrowani do obowiązków swego stanu i godności.
Kan. 1135 - Każdemu z małżonków przysługują jednakowe obowiązki i prawa w tym, co dotyczy wspólnoty życia małżeńskiego.
Kan. 1136 - Rodzice mają najcięższy obowiązek i najpierwsze prawo troszczenia się zgodnie, według swoich możliwości, o wychowanie potomstwa zarówno fizyczne, społeczne i kulturalne, jak i moralne oraz religijne.
Rozłączenie małżonków
Art. 1 Rowiązanie węzła
Kan. 1141 - Małżeństwo zawarte i dopełnione nie może być rozwiązane żadną ludzką władzą i z żadnej przyczyny, oprócz śmierci.
Kan. 1142 - Małżeństwo niedopełnione, zawarte przez ochrzczonych lub między stroną ochrzczoną i stroną nieochrzczoną, może być ze słusznej przyczyny rozwiązane przez Biskupa Rzymskiego, na prośbę obydwu stron lub tylko jednej, choćby druga się nie zgadzała.
Kan. 1143 - § 1. Małżeństwo zawarte przez dwie osoby nie ochrzczone zostaje rozwiązane na mocy przywileju pawłowego dla dobra wiary strony, która przyjęła chrzest, przez sam fakt zawarcia nowego małżeństwa przez stronę ochrzczoną, jeśli strona nieochrzczona odeszła.
Art. 2 Separacja podczas trwania węzła
Kan. 1151 - Małżonkowie mają obowiązek i prawo zachowania współżycia małżeńskiego, chyba że usprawiedliwia ich zgodna z prawem przyczyna.
Kan. 1153 - § 1. Jeśli jedno z małżonków stanowi źródło poważnego niebezpieczeństwa dla duszy lub ciała drugiej strony albo dla potomstwa, lub w inny sposób czyni zbyt trudnym życie wspólne, tym samym daje drugiej stronie zgodną z prawem przyczynę odejścia, bądź na mocy dekretu ordynariusza miejsca, bądź też gdy niebezpieczeństwo jest bezpośrednie, również własną powagą.
§ 2. Po ustaniu przyczyny separacji, we wszystkich wypadkach należy wznowić współżycie małżeńskie, chyba że władza kościelna co innego postanowi.
Przygotowanie do małżeństwa
W sprawach zawarcia Sakramentu Małżeństwa narzeczeni zgłaszają się do kancelarii parafialnej na trzy miesiące przed planowaną datą ślubu w celu spisania protokołu przedmałżeńskiego (datę ślubu można ustalić wcześniej).
Obowiązki narzeczonych:
1. Udział w kursie przedmałżeńskim.
2. Trzykrotne spotkania w poradni rodzinnej.
3. Odbycie dwukrotnej spowiedzi przedślubnej (pierwsza – w tym tygodniu, w którym był spisany protokół przedmałżeński; druga – tuż przed ślubem, by w stanie łaski uświęcającej przystąpić do sakramentu małżeństwa).
5. Rozmowa z kapłanem (ewentualny egzamin z wiedzy religijnej).
6. Uzupełnienie wiadomości religijnych.
7. Narzeczeni zobowiązani są zgłosić się do USC i dostarczyć dokument zezwalający na pobłogosławienie małżeństwa ze skutkami cywilnymi.
8. Trzykrotne spotkanie w kancelarii parafialnej:
I - spisanie protokołu przedmałżeńskiego i stwierdzenie braku przeszkód małżeńskich,
wydanie prośby o wygłoszenie zapowiedzi do parafii zamieszkania narzeczonego (-ej),
- ustalenie daty ślubu,
- umówienie się na drugie spotkanie,
II - narzeczony(a) przynosi dokument o wygłoszeniu zapowiedzi przedmałżeńskich od własnego ks. Proboszcza stwierdzający brak przeszkód małżeńskich,
- egzamin z głównych prawd wiary (mały katechizm) i rozmowa na temat konferencji przedmałżeńskich,
- umówienie się na trzecie spotkanie ze świadkami w tym tygodniu, w którym narzeczeni
zawierają związek małżeński,
III - spisanie aktu ślubu i złożenie podpisów przez narzeczonych i świadków,
- jeśli narzeczeni zawarli już kontrakt cywilny przynoszą także dokument z USC stwierdzający zawarty związek,
Dokumenty:
1. Świadectwo sakramentu chrztu świętego obydwu stron (jeśli nie byli ochrzczeni w tej parafii).
2. Świadectwo bierzmowania.
3. Strona owdowiała przynosi - akt zgonu współmałżonka.
4. Dyplom ukończenia nauki religii z ostatniej klasy.
5. Dowody osobiste.
6. Dokument z USC stwierdzający brak przeszkód (w wypadku zawierania małżeństwa kościelnego wraz ze skutkami cywilnymi) - data wystawienia nie może przekraczać 3 miesięcy od daty ślubu.
W dniu ślubu na 10 minut przed godziną zawarcia sakramentu małżeństwa świadkowie zgłaszają w zakrystii by:
• złożyć brakujące podpisy,
• przynieść obrączki,
• dostarczyć indeksy z potwierdzeniem uczestnictwa: w naukach, spowiedzi św., itd.
Fotografowie i operatorzy sprzętu audiowizualnego, którzy zamierzają wykonywać swoje czynności podczas celebracji liturgii, są obowiązani ukończyć kurs i otrzymać pisemne upoważnienie z Kurii Metropolitalnej. Ponadto winni zgłosić się do kapłana, który ma przewodniczyć celebracji, aby z nim uzgodnić wszystkie szczegóły związane z miejscem i sposobem wykonywania swej posługi.
Modlitwa Narzeczonego
Panie Jezu! Proszę Cię w intencji N.,
którą; wybrałem na towarzyszkę mego życia.
Spraw, by była ze mną szczęśliwa
i nie dopuść, bym kiedykolwiek ją skrzywdził. Przygotuj ją do roli kochającej i wiernej żony
oraz troskliwej i opiekuńczej matki.
Niech wiernie naśladuje
Twoją Niepokalaną Matkę, Maryję.
Naucz mnie szanować ją i kochać miłością ofiarną,
jaką Ty nas ukochałeś i oddałeś swoje życie za nas.
Niech z dobrocią niesie pomoc potrzebującym
i opiekuje się słabymi i bezbronnymi.
Odkryj przed nią cud macierzyństwa,
byśmy rodząc i wychowując nasze dzieci,
z radością budowali szczęśliwy dom.
Uczyń mnie silnym i opiekuńczym,
bym był oparciem dla niej w chwilach słabości.
Zachowaj naszą miłość od zepsucia
i doprowadź ją do pełnego rozwoju.
Proszę Cię, Panie Jezu ! Amen
Modlitwa narzeczonej
Panie Jezu! Postawiłeś na drodze mego życia N., któremu zawierzyłam,
i z którym chcę na zawsze związać mój los.
Czuwaj nad nim i broń go od niebezpieczeństw.
Uczyń go prawym, mądrym i dobrym.
Daj mu mężne serce, by nie obawiał się trudności
lecz pokonywał je dzięki Twojej łasce.
Spraw, by całkowicie wyzbył się egoizmu,
a znajdował szczęście w obdarowywaniu.
Uformuj w nim postawę troskliwego ojca
i uczyń go narzędziem Twojej Opatrzności.
Niech z miłością przyjmie każde poczęte dziecko
i opiekuje się z troską naszym przyszłym domem.
Niech będzie wiernym naśladowcą
Twego opiekuna, Świętego Józefa.
Naucz go opanowywać zmysłowość
i podporządkowywać własne ciało
w służbie prawdziwej i odpowiedzialnej miłości.
Spraw, bym mogła całkowicie
powierzyć się mu w miłości i być jego szczęściem.
Niech będzie mi wierny
i niech zachowuje Twoje przykazania.Amen.